• File Recovery hỗ trợ FAT12/16/32, NTFS and NTFS5 (Windows 2000/XP/2003, Win 7 hiện chạy rất tốt). Chạy nhẹ, ổn định, hỗ trợ tốt các định dạng file hệ thống. (ngoài ra nó còn có bản cho HĐH MaxOS).
  

• Cả 3 phần mềm trên đều có phí.
  
• File Recoverysự phục hồi cũng chưa thật hoàn hảo, file phục hồi còn lỗi có thể chưa thể sử dụng được.
  
• GetDatabackthời gian quét chậm, không hỗ trợ đọc file lỗi.
  
• DERescue Data Recovery Master không phải bản miễn phí, ngoài ra nó còn có bản người anh em với nó là EaseRescue File Recovery. Nếu như phục hồi theo sắp xếp định dạng file thì tên file bị đổi. Sau lần quét ổ đĩa thì khi khởi động máy, máy sẽ Checking file system on (đĩa phục hồi) nên khởi động hơi lâu khoảng 10’. Cho dù có phí nhưng phần mềm vẫn cho chúng ta sử dụng nếu file phục hồi của chúng ta <=67Kb. Còn muốn phục hồi ngay file với dung lượng thật các bạn phải mua bản quyền nhé.
  

Qua thực tế sử dụng máy tính của mỗi người, có lẽ bất cứ ai cũng gặp các trường hợp như: ghost nhầm, delete, format…việc mất mát dữ liệu khó có thể tránh khỏi, nhưng để làm thế nào để phục hồi lại nó đây? Trước khi bắt tay vào để thực hiện công việc phục hồi thì các bạn nên tham khảo kỹ các bài viết ở diễn đàn hay hướng dẫn sử dụng các công cụ phục hồi dữ liệu như thế nào để hiệu quả nhất, để từ đó đưa đến quyết định phục hồi dữ liệu và cũng không nên lo lắng hay vội vàng gì bởi lẽ chúng ta có vội thì cũng chưa thể giải quyết đước gì. Vì vậy hãy suy nghĩ thật lỹ rồi mới quyết định phục hồi bằng phương pháp nào; đây chính là yếu tố quyết định để bạn có bản Recovery ưng ý nhất.

Theo kinh nghiệm của cá nhân trong quá trình phục hồi dữ liệu cho máy tính của mình cũng như các máy tính của đồng nghiệp, mình xin đưa ra một số điểm lưu ý như sau; nó có thể giúp ích một phần nào đó khi lần đầu các bạn ra tay “cứu” dữ liệu thân yêu về với “ngày xưa dấu yêu”.

a. Trước tiên các bạn cần nhớ một số nguyên tắc

• Không copy hay cài đặt thêm phần mềm đè lên partition cần cứu dữ liệu
  
• Không format
  
• Không chia lại ổ cứng
  
• Nắm rõ thông tin ổ cứng, kích thước, kiểu format partition
  
• Nắm rõ loại file cần cứu, tên một số file/folder cần cứu
  

Sau dó chúng ta mới dùng đến công cụ:

b. Dùng công cụ phục hồi

Khi sử dụng công cụ phục hồi các bạn nên nhớ cho mình các trường hợp sau đây:

• Một là: khi Windows của bạn còn sống (ổ C không mất mát gì), bạn muốn khôi phục các Dữ liệu không phải nằm trên ổ C: thì nên sử dụng các phần mềm cài đặt trực tiếp lên Windows. Sau đó bạn phục hồi từ các ổ còn lại, cách này các bạn có thể sử dụng công cụ trong bài viết của mình rất hiệu quả.
  
• Hai là: Windows của bạn không hoạt động (có thể do bạn ghost nhầm, format, delete phân vùng..) Bạn có thể dùng đĩa Hiren’sBoot CD; các tính năng có sẵn trong đĩa này có lẽ không cần phải nói thêm các bạn cũng có thể biết được. Đây là một đĩa công cụ không thể thiếu với bất kỳ một KTV nào kể cả bạn, hay bạn có thể sử dụng đĩa CD Active@ Boot disk (Active@ Partition Management, Active@ Partition Recovery, Active@ File Recovery)(có lẽ các bạn ít khi sử dụng công cụ này, đối với mình thì trường hợp không vào được Win thì có thể vào đây để phục hồi một cách nhanh, hiệu quả).
  
• Ba là: để thực hiện công việc phục hồi được an toàn bạn nên gắn ổ cứng gắn ngoài hoặc USB dung lượng lớn để lưu dữ liệu phục hồi, cho dù tốc độ USB có thấp xong vẫn có thể hy vọng dữ liệu vẫn còn đầy đủ.
  
• Bốn là: trong trường hợp không nhất thiết phải phục hồi hết dữ liệu mà chỉ một phần nào đó quan trong như: các file Office, ảnh, phim.. thì ta nên sử dụng công cụ chuyên phục hồi các file này thì kết quả sẽ cao hơn, tránh dùng bừa bãi các công cụ, vì phần mềm sẽ quét nhiều, liên tục sẽ hư hỏng bề mặt ổ đĩa. Như vậy không những không cứu được dữ liệu mà ỗ đĩa của bạn cũng nhanh hỏng hơn.
  

Để các bạn có cái nhìn tổng quát về tính năng của công cụ Active@ Boot disk, sau đây mình sẽ khái quát về tính năng của nó:

Các bạn có thể tải Active@ Boot disk tại đây: http://www.killdisk.com/downloadfree.htm
Sau khi download về bạn dùng Winrar để giải nén và ghép lại thành file ActiveBootDiskSuite-Setup.exe duy nhất. Chạy file này để cài đặt Active Boot Disk. Chương trình sẽ cài vào thư mục Program Files\LSoft Technologies\Active@ Boot Disk Suite (cách này các bạn nên sử dụng trong trường hợp win còn sống nhé). Lưu ý file Active-BootDisk.iso (phiên bản WinPE) và file Bootdisk_dos.iso (phiên bản DOS).

Active Boot Disk Suite bao gồm 2 phiên bản: phiên bản dựa trên môi trường WinPE 2.1 và phiên bản dựa trên môi trường DOS.

Active Boot Disk phiên bản trên môi trường WinPE là một đĩa CD có thể khởi động được, bao gồm các công cụ được hỗ trợ người sử dụng khi Windows gặp sự cố. Các công cụ này bao gồm các công cụ chính của Active cho phép thay đổi mật khẩu người dùng Windows, xóa dữ liệu một cách triệt để, khôi phục dữ liệu, khôi phục các partition bị lỡ xóa. Ngoài ra Active Boot Disk còn có các công cụ khác giúp việc sử dụng được thuận tiện hơn.

Phiên bản 4.0 của Active Boot Disk dựa trên WinPE có khá nhiều thay đổi về giao diện so với phiên bản 3.0 Active Boot Disk phiên bản WinPE yêu cầu máy tính có cấu hình RAM tối thiểu khoảng 300MB.

Tạo đĩa khởi động với công cụ Active Boot Disk Creator

Việc tạo đĩa CD/DVD khởi động được Active Boot Disk có thể thực hiện một cách thủ công bằng cách dùng chương trình ghi đĩa để ghi các file iso trên ra CD/DVD. Tuy nhiên có thể sử dụng công cụActive Boot Disk Creator.

Nhắp Start -> Programs -> Active@ Boot Disk Suite -> Active@ Boot Disk Creator. Giao diện của Active Boot Disk Creator như sau:



Active Boot Disk Creator
[/CENTER]

Trên cửa sổ của Active Boot Disk Creator trên, chú ý:

• Lựa chọn Boot Disk Win Edition: tạo đĩa khởi động với phiên bản WinPE (sử dụng file Active-BootDisk.iso).
  
• Lựa chọn Boot Disk DOS Edition: tạo đĩa khởi động với phiên bản DOS (sử dụng file Bootdisk_dos.iso)
  

Các bước tiếp theo của hai lựa chọn trên tương đối giống nhau nên bài viết sẽ tiếp tục với lựa chọn Boot Disk Win Edition. Khi chọn lựa chọn này, xuất hiện cửa sổ Boot Disk Win Edition:


Cửa sổ Boot Disk Win Edition[/CENTER]

Trên cửa sổ Boot Disk Win Edition, chú ý:

• Lựa chọn Win CD/DVD Boot Disk: tạo đĩa CD/DVD khởi động với Active Boot Disk (phiên bản WinPE). Khi đó chương trình sẽ chạy công cụ burn đĩa, ghi file Active-BootDisk.iso ra đĩa CD/DVD. Cách ghi đĩa với file ISO có sẵn các bạn xem tại đây: http://forum.bkav.com.vn/showthread.php?38153-Huong-dan-ghi-dia-Full-
  
• Lựa chọn Win USB Flash Boot Disk: tạo đĩa USB khởi động với Active Boot Disk (phiên bản WinPE). Các bạn có thể xem cách tạo USB boot tại đây: http://forum.bkav.com.vn/showthread.php?39822-Cach-moi-Tao-USB-cai-dat-WinXP-Vista-Win7-khong-can-cong-cu
  

Trong hướng dẫn này, chọn Win USB Flash Boot Disk, xuất hiện cửa sổ Win USB Flash Boot Disk:


Cửa sổ Win USB Flash Boot Disk[/CENTER]

Trên cửa sổ WinUSB Flash Boot Disk, lựa chọn ổ USB mà bạn muốn tạo trong ô USB Flash Removable Drive, sau đó nhắp chuột vào nút Create. Khi đó chương trình sẽ thực hiện các công việc sau: Format ổ USB đã lựa chọn; Copy nội dung trong file ISO vào ổ USB và tạo boot cho ổ này.

Như vậy trước khi thực hiện việc tạo ổ USB khởi động với Active Boot Disk, cần phải lưu dữ liệu hiện có trên ổ.

Việc tạo đĩa CD/DVD, USB khởi động với phiên bản DOS được thực hiện tương tự.

Sử dụng Active Boot Disk

Phiên bản WinPE của Active Boot Disk V4.0 thay đổi giao diện khá nhiều so với V3.0.81, trong khi đó bản DOS không thay đổi giao diện. Do đó bài viết sẽ chi tiết vào giao diện mới của phiên bản WinPE. Phiên bản DOS người đọc có thể tự tìm hiểu.

Khi khởi động máy tính với Active Boot Disk phiên bản WinPE, đợi Active Boot Disk đến khi xuất hiện hộp thoại lựa chọn dưới:


Hộp thoại lựa chọn khi khởi động[/CENTER]

Trên hộp thoại trên, chú ý lựa chọn Screen resolution phù hợp với màn hình của bạn. Hiện nay phần lớn các màn hình có thể sử dụng độ phân giải 1024 x 768. Đánh dấu vào lựa chọn Initialize network interface để Active Boot Disk dò tìm card mạng. Nhắp nút OK để kết thúc việc chọn. Active Boot Disk sẽ khởi động vào màn hình với giao diện khá giống Windows thông thường:


Giao diện của Active Boot Disk V4.0 phiên bản WinPE[/CENTER]

Trên menu chính của Active Boot Disk, trong mục Programs có chứa các chương trình chính:

• Active Disk Image: công cụ cho phép tạo ảnh cho một partition hoặc ổ đĩa. Tính năng này là một dạng clone ổ đĩa như các chương trình thông dụng là Ghost, Acronis True Image.
  
• Active Data CD/DVD Burn: công cụ ghi đĩa CD/DVD.
  
• Active Partition Recovery: công cụ cho phép khôi phục partition đã bị xóa.
  
• Active File Recovery: công cụ cho phép khôi phục các file đã bị xóa.
  
• Active Hex Editor: công cụ cho phép chỉnh sửa các sector của đĩa ở định dạng thực.
  
• Active Password Changer: công cụ cho phép thay đổi mật khẩu tài khoản của Windows.
  
• Active KillDisk: công cụ cho phép xóa hoàn toàn dữ liệu trên ổ cứng và loại trừ việc phục hồi các dữ liệu bị xóa.
  
• Active Partition Manager: công cụ quản lý partition của ổ đĩa, cho phép tạo, xóa, format nhiều định dạng của hệ thống file (FAT, NTFS).
  
• Active Disk Monitor: công cụ cho phép kiểm tra, giám sát và theo dõi tình trạng của ổ cứng dựa trên kỹ thuật S.M.A.R.T.
  

Ngoài nhóm công cụ trên, đĩa Active Boot Disk còn rất nhiều các công cụ khác như:

• Mục Network: bao gồm các công cụ như map một ổ đĩa chia sẻ trên mạng; kiểm tra tình trạng mạng; cấu hình mạng; công cụ Remote Desktop Connection để kết nối đến một Windows Terminal Server.
  
• Mục Utilities, System, Internet: bao gồm công cụ của Vista như Explorer ; Notepad; Registry Editor; DiskPart (quản lý partition); Check Disk; Task Manager; FTP client, Telnet client.
  
• Trình duyệt web nhỏ gọn K-Meleon.
  
• Tính năng Load Driver cho phép nạp driver cho điều khiển ổ cứng cho Active Boot Disk. Nó được sử dụng khi Active Boot Disk không nhận diện được ổ cứng do thiếu driver.
  

Active Boot Disk cùng với đĩa công cụ DaRT của Microsoft là những đĩa công cụ không thể thiếu cho người dùng khi Windows gặp sự cố.

c. Thực tế khi phục hồi dữ liệu

Phục hồi cho máy cá nhân, do lần đầu tiên sử dụng nên quá trình Ghost từ E (mình lưu file ảnh ghost ở ổ này) lên D đáng lẽ là lên ổ C (nên ổ D mất hết) còn hiện lên cả 2 Menu boot khi boot vào Win (khi đó là Win XP). Nhu cầu lúc này là chỉ muốn lấy lại file Ghost bản gốc khi mua máy (vì để lên ổ D).

Khi dó mình dùng công cụ có trong Hiren’sBoot là Undelete. (khi đó là bản 8.5)



Sau khi quét và phục hồi thành công file Ghost. Lúc này mình lưu nó lên ổ E. Một điều mà lúc đó mình chưa hiểu ra hết là khi ổ D, E của mình là dùng định dạng FAT 32 nên tất cả các file Ghost đều có dung lượng <=4GB, sau khi phục hồi mình mới thấy tại sao lại có 2 file ghost liền nên mình mới tiến hành xóa đí file ghost thứ 2, kết quả khi mình cần bung lại là hỡi ôi lỗi hết và không thể chạy được ro thiếu mất 1 file. (đối với định dạng NTFS thì file ghost ổ C bao nhiêu thì dung lượng ở ổ lưu nó bấy nhiêu, không chia ra 4GB như ở định dạng FAT32). Khi đó mình muốn phục hồi lại cũng không được vì thời gian đẫ quá lâu vả lại mình đã ghi rất nhiều dữ liệu lên ổ D rôi. (một bài học cho bản thân).

Phục hồi dữ liệu cho Laptop Toshiba của một đồng nghiệp, sau khi người dùng recovery thì 3 partition gom lại thành một. Mất dữ liệu ổ D (trong đó rất nhiều tài liệu, bài giảng, phần mềm có ít, 2 bản ghost; 1 dùng với Acronis, 2 dùng Notron Ghost).

Hỏi: thì người dùng không nhớ rõ thông tin các partition, nhưng chỉ nhớ ổ cứng là 250GB (bó tay luôn). Nhưng người dùng nhớ rõ thông tin các folder cần cứu.

Khổ một cái người này tự mày mò phục hồi theo phương pháp cá nhân từ Hiren’sBoot tự làm thì lại phục hồi lại ngay phân vùng bị mất – chỉ được một phần nào đó, mà chủ yếu là phục hồi lại các file office (sau khi bị như vậy thì mới nhờ kêu cứu).
Đáp: ra tay cứu dữ liệu, nhận định: đối với trường hợp này, khả năng cứu part rất cao. Boot vào môi trường giả lập win bằng Hiren’sBoot và Active@ Bootdisk

Khi vào Mini Win XP sử dụng 2 công cụ: GetDataBack và PartitionRecovery.


Hình minh họa[/CENTER]

Khi sử dụng cơ bản phục hồi lại được các file mà người bạn yêu cầu. Đối với file Office thì có thể nói là 99,9% phần mềm phục hồi lại được xong chất lượng có cái được cái không, phải sửa chữa lại, còn file Ghost thì phục hồi lại được, khi phục hồi lại rất may không bị hư hỏng gì. (cái này rất tiếc là khi đó là tháng 10)

Còn khi sử dụng Active@ Bootdisk

Vào Parttition Management, Delete partition duy nhất, Click phải lên partition unallocated, tiến hành Scan for deleted parttitions, chọn "Normal", check chọn loại FAT32/NTFS thích hợp. Đợi kết quả, ra 3 partition, Chọn partition đạt tình trạng Good/ Excellent .... Kích thước partition hợp lý, Free space, Used data hợp lý sau đó click phải lên partition đó và Recover.
Kết quả cho thấy rất tốt với trường hợp Laptop Toshoba bị gom partition sau khi recovery.

Phục hồi cho Laptop Dell ổ cứng HDD 320GB. Tự tiến hành ghost lại Win, sau khi ghost Win mới đè lên Win ổ C gốc (chưa sao lưu một số dữ liệu trong ổ C). Người dùng thông báo là mất một số thư mục chứa file nằm trên ổ C. (kinh nghiệm cho thấy không nên lưu dữ liệu lên ổ C trong bất kỳ trường hợp nào mà chỉ giành cho HĐH và cài các ứng dụng).

Hỏi: loại file cần cứu là bản đồ DGN, ảnh, tài liệu Office…tính đến khi thực hiện là sau gần nữa năm.

Đáp: ra tay tiến hành

• Đối với trường hợp này chỉ còn cách cứu file (không cứu part được)
  
• Trường hợp này có thể do người dùng cài thêm các ứng dụng, để đạt kết quả tốt hơn nên mình quyết định dùng đĩa Hiren’sBoot và Active@ Bootdisk.
  
• Khi sử dụng Active@ Bootdisk
  

Boot vào môi trường giả lập win bằng Active@ Bootdisk

Do Ghost đè lên file nên phải tiến hành Super scan, vào Active @ File Recovery, chọn ổ C, Super scan (thời gian rất lâu tùy thuộc vào tốc độ máy cũng như chế độ chọn).

Kết quả, chú ý thư mục "Lost and Found", Folder với những ký tự số... bên trong folder ký tự số sẽ có những folder có tên đầy đủ, dùng chức năng search để tìm ra file được Modified trong vòng 6 tháng, xem nó nằm ở folder nào, Click phải lên những folder chứa file đạt yêu cầu sau đó Recover lưu lên ổ D hoặc E.

• Khi sử dụng Hiren’sBoot CD với công cụ Recuva.
  

Sau khi quét với chế độ quét sâu (thời gian rất lâu) mà chất lượng phục hồi kết quả không cao. Một số thì mở được một số không.
Trong trường hợp này tỉ lệ phục hồi chất lượng thấp dó là do người dùng để quá lâu, cài thêm ứng dụng.

Còn trường hợp phục hồi cho USB Sony 4GB, KingMax 1GB,…thì mình sử dụng ngay DERescue Data Recovery Master và File Recovery (cài đặt trên Win) tỉ lệ thành công rất cao bởi vì sau khi làm mất dữ liệu, đồng nghiệp yêu cầu phục hồi ngay nên rất thành công, mà chủ yếu là bài giảng và file ảnh, video.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của cá nhân có thể chia sẻ cùng các bạn, các bạn có thể tham khảo. Chúc các bạn thành công!

3.4. Lời khuyên

a. Các điều cần biết khi bạn khôi phục dữ liệu

• Nên dùng và sử dụng ngay thiết bị lưu trữ đang bị mất dữ liệu, không nên tiến hành cài đặt hay ghi/xóa, việc này có thể làm mất hẳn dữ liệu, không thê khôi phục được.
  
• Nên sử dụng thêm một HDD khác dùng để lưu các dữ liệu tìm thấy, HDD này được gọi là Destination. Tránh lưu dữ liệu được tìm thấy lên HDD bị mất dữ liệu.
  
• Các file dữ liệu sau khi được khôi phục có thề bị đổi tên không như trước, cấu trúc
  thư mục thay đổi hoàn toàn.
  
• Các file hình ảnh hoặc Exel tìm được có thể chi có tên nhưng không có nội dung hoặc hư hỏng hoàn toàn không sử dụng được.
  

b. Sử dụng phần mềm chuyên dụng khôi phuc dữ liệu khi nào

Có rất nhiều phần mềm chuyên dụng dùng khôi phục dữ liệu, tất cả các phần mềm này chỉ có khả năng khôi phục dữ liệu trong các trường hợp không bị thiệt hại nặng về vật lý, cụ thể các trường hơp sau cóthể dùng phần mềm khôi phục dữ liệu:

• Dữ liệu bị mất do người sử dụng vô ý xóa nhầm hay fdisk. format nhầm.
  
• Lỗi trong bảng định dạng file FAT, FAT 32, NTFS và không cho phép try cập đến partition hoặc sector của HDD.
  
• Lỗi hư hỏng ngẫu nhiên của file dữ liệu.
  
• Hư hòng do Virus.
  

Và mình khuyên bạn không nên có dùng nhiều phần mềm để khôi phục nhé, vì ỗ cứng cũng như là tủ quần áo, bạn lục lạo, tìm kiếm thì không sao chứ người khác vào lục, bạn sắp xếp lại thì hơi khó đấy, ỗ cứng cũng vậy thôi. Việc đọc nhiều sẽ làm đĩa nhanh bị bad, bị phân mãnh…

c. Các trường hợp không thề dùng phần mềm khôi phục dữ liệu

• Hư hỏng, cháy nổ mạch điện của thiết bị lưu trữ.
  
• Không nhận dạng được thiết bị lưu trữ.
  
• Thiệt hại nặng về vật lý như: hư hỏng, biến dạng đầu từ ghi/đọc của HDD, bề mặt từ
  tính của đĩa từ trầy xước, bong tróc.
  
• Đã format cấp thấp hoàn toàn.